Muren gelijkvloers.

De laatste weken hebben we goed doorgewerkt. De muren van het gelijkvloers zijn allemaal opgebouwd. Op één muur na die we hebben opengelaten om onze laatste lading strobalen gemakkelijk binnen te kunnen leggen. Die lading van honderdvijftig strobalen is vandaag toegekomen. Het blijft ons verbazen hoeveel dat elke keer weer lijkt. We blijven voorlopig een behoorlijk stuk onder de oorspronkelijke inschatting. Als we toch tekort komen, kunnen we nog altijd bij onze boer terecht. Die kan blijkbaar altijd wel aan strobalen geraken. Het is wel leuk met die zekerheid rekening te kunnen houden.

Ondertussen hebben we een (definitieve?) beslissing genomen over het formaat van de ramen. Die van de kinderkamers aan de straatkant zijn precies even groot en staan mooi symmetrisch in de gevel. Mooi omdat de gevel zelf niet symmetrisch onder het dak zit. De ramen zitten op een hoogte waardoor de kinderen de straat niet kunnen zien. We hopen dat dat een rustgevend effect oplevert. Zo'n hoog raam zorgt uiteraard voor ruim voldoende daglicht.

De raam van de badkamer aan de achterkant zit op dezelfde hoogte. Daar geeft de raam dus vooral mooi daglicht en een beperkt uitzicht op de bomen achter onze tuin. Daar overwegen we zelfs uiteindelijk de vensterbank nog wat te verhogen om het 'clerestory' of lichtbeuk effect te vergroten. (Een lichtbeuk of clerestorium is een reeks vensters boven het middenschip van een kerk waardoor het natuurlijk licht naar beneden valt. Frank Lloyd Wright gebruikte deze techniek regelmatig om privé ruimtes overvloedig van daglicht te voorzien.) De breedte van het raam is vrij groot voor een badkamer, maar dat formaat willen we doortrekken in de bovenverdieping.

Voor de keuken is de raamopening even breed, maar komt de vensterbank lager. Zo zullen we vanuit de keuken in de tuin kunnen kijken. Vermits de (leef)keuken een van de meeste gebruikte ruimtes wordt, vinden we een mooi zicht op de tuin wel belangrijk. De tegenoverliggende muur van de eethoek krijgt een hoog raam met een sterk 'clerestory' effect. Dit venster is maar veertig centimeter hoog en komt net als de venster van de keuken vlak onder de zoldering. Daardoor zal de redelijk lage zoldering van de keuken en eethoek optisch hoger lijken.

De plaats van de voordeur ligt voor de hand. Aangezien de voordeur bijna midden in het gebouw zit, moet de plaats vanzelfsprekend zijn. We willen niet dat mensen de voordeur moeten zoeken. Wie van de straat komt, moet langs de kinderkamers en zal dan de voordeur achter de hoek zien opduiken. De hoge muur van de eethoek versterkt dat effect. Links naast de voordeur blijft nog een stuk muur waartegen we nog een leuk meubeltje kwijt kunnen. De opening van de deur zullen we naar boven doortrekken in een hoog smal venster. En zo krijgt onze woning steeds meer vorm.

Kamp bouwen.

Na het bezoek van de architect, zijn we met veel enthousiasme weer aan het werk geschoten. De muur van de keuken en van een slaapkamer zijn ondertussen vakkundigopgetrokken (al zeggen we het zelf). De onderkant van de ramen laten we telkens samenvallen met de hoogte van twee of drie balen. Dat bespaart ons heel wat maatwerk. Bij de badkamer en de slaapkamer nemen we drie balen, omdat het uitzicht minder belangrijk is dan de lichtinval. Voor de keuken beperken we de hoogte van de muur tot twee balen. Zo behouden we het zicht op de tuin vanuit de keuken en de eetkamer. Of we het keukenraam tot tegen het plafond laten lopen, staat nog niet vast. Ook over de breedte van de ramen zitten we nog wat te twijfelen. We wachten nog een beetje af hoe het zicht wordt met de andere muren en ramen.

Na het bouwen van de allereerste muur bekroop ons het gevoel dat we dat prachtigehoutskelet wegstopten. Die prachtige open constructie zou weldra een huis worden, met veel muren die alles afsluiten. Ondertussen beginnen die muren vorm aan te nemen en geven ze al een heerlijk huiselijk sfeertje. Zelfs als het buiten vriest, blijft het binnen aangenaam om te werken. Wel fris uiteraard, maar dat spoort ons aan om flink door te werken.

R en C hebben nog een paar uurtjes van hun tijd opgeofferd aan ons goede doel. Nu hebben we de balken boven de ramen ook al kunnen isoleren met stro. Zo blijkt alweer dat samenwerken met andere bouwers het nog leuker maakt. Al is stromuurtjes maken altijd leuk werk. Net zoals de kinderen de gekste kampen bouwen met de strobalen, bouwen wij ons kamp, zij het wat groter. Zeker als je bedenkt dat we alleen maar hout, strobalen, wilgentakken en wat schroeven gebruiken, is de vergelijking zo gek nog niet.

Vooraan badkamer, achteraan keuken.

Zicht naar de badkamer.

Zicht op de slaapkamers.

De meester doet het voor ;-)

R volgt.

De achtergevel achteraan krijgt vorm.

Gaten in stromuren.

Net voor het weekend kregen we bericht van de architect dat hij onze muren nog eens wou bespreken. Aanleiding was het bezoek van Casa Calida op onze werf, dat een pittige discussie heeft losgemaakt binnen de vzw. Enkele bezoekers vonden de door ons gebouwde muren niet helemaal volgens de regels der kunst afgewerkt. De opmerkingen gingen over het niet inslijpen van de strobalen, over te weinig en te kleine schroeven, te lichte bevestigingshoeken en te veel gaten. Het verwondert ons enigszins, want Peter vond onze allereerste muur (die we ondertussen veel steviger hebben heropgebouwd) nog net kunnen. Toen heeft hij ons werk bekeken en verder geen dringende opmerkingen gegeven.

Het leek Peter best om ter plaatse alles eens grondig te bekijken en te bespreken. Zo gezegd, zo gedaan. Vandaag heeft hij dus alle muren bekeken en er een flinke sjot tegen gegeven. Hier en daar raadt hij aan om nog een paar extra stokken te kloppen in de onderste balen, die geven soms nog wat mee. Verder staat alles stevig genoeg. De belangrijkste opmerking was dat we de onvermijdelijke gaten die er nu nog zitten, zeker moet dichtstoppen voor we gaan lemen. Die gaten zijn koudebruggen die gegarandeerd voor condens en schimmelvorming zullen zorgen. Het was uiteraard de bedoeling die gaten nog zorgvuldig dicht te maken. Wij voeren dat werkje liever uit wanneer alle muren er staan. Stel dat we binnenkort toch besluit om een van die muren opnieuw op te bouwen, dan zou het gek zijn om al dat werk verloren te laten gaan. Het is trouwens een tijdrovend werk dat we beter doen terwijl we bijvoorbeeld op onze ramen wachten. Het is dus eigenlijk allemaal dik in orde. Blijkbaar wou Peter enkel wat zekerheid na de discussie van de vzw.

We hebben nog even het nut van de geul in de strobaal besproken en zoals we het nu bekijken, is het toch logischer die geul wel te maken. Het bespaart ons de moeite om nadien die ruimte tussen de balen vol te stoppen. Het maken van zo’n geul duurt minder lang dan stro tussen de balen te proppen. We hebben meteen een test gedaan en vinden dat een heggenschaar zeker zo goed werkt als een slijpschijf, en met veel minder lawaai. Vermits we geen grote slijpschijf hebben, besparen we zo bovendien een extra kost.

Nu de architect er toch is, bespreken we onze ideeën over de plaats en het formaat van de ramen voor de badkamer, keuken en kinderkamers. De hoogte van de onderkant staat al vast, we twijfelen nog over de hoogte van de ramen zelf en de breedte. Dat is dan weer een fantastisch voordeel van strobouw, je kan een stromuur altijd nog aanpassen of zelfs helemaal opnieuw opbouwen. Het kost alleen wat tijd.Buiten mag het dan vriezen, binnen wordt het snel aangenaam als het zonnetje op de 'ramen' schijnt.

In de hoek duiken onvermijdelijk gaten op die je niet mag vergeten op te vullen.

Het houtskelet verdwijnt stilaan nu de muren vorm geven aan de leefruimten.

Het begin van de muur van de keuken.

De muur van de badkamer waar de hoogte van de raam al duidelijk wordt, nu nog bedenken hoe breed dat raam moet worden.

Calida meets Pixie.

Vandaag komt er een delegatie van vzw Casa Calida langs op onze werf. Bedoeling is om enkele werven in verschillende stadia te bezoeken. Onze werf is een van de uitverkorenen. Klinkt best mooi zo, alsof ons huis dan zo speciaal is. In werkelijkheid is onze werf gewoon goed gelegen om een gunstige route uit te stippelen. En enkele mensen willen wellicht weer eens wat anders zien.

Rond de middag arriveert een lichtjes uitgelaten bende. Met Mathias Lootvoet van het Leemniscaat erbij kan dat moeilijk anders. Deze immer opgewekte spring in 't veld (volgens Pixie is "ongeleid projectiel" een betere benaming) zorgt altijd voor ambiance. De spilfiguren van de vzw Geert en Hein zijn ook van de partij. We herkennen ook Jack die we tijdens de workshop hebben ontmoet. Peter Vos zelf en zijn collega zijn er uiteraard ook bij. Verder nog wat onbekend volk van andere bureaus.

Iedereen loopt een beetje vrij rond en er worden overal wat gesprekken gevoerd. Het gaat er zoals gewoonlijk heel gemoedelijk aan toe. We vangen hier en daar lovende woorden op over het ontwerp. Vooral het dakterras en de verschillende dakvlakken vallen bij veel mensen in de smaak.

Hein bestudeert de stromuren die we al gebouwd hebben en geeft nog wat tips. Mathias test de stevigheid van de muren door er met zijn volle gewicht tegen te springen. De muur houdt stand. Het ziet er dus behoorlijk uit. Enkele mensen wijzen ons op de holten en gaten in de net gebouwde muren. Die moeten we uiteraard nog opvullen. Maar dat doen we liever nadat alle muren opgebouwd zijn, terwijl we op onze ramen wachten.

Na een goed half uur en de obligate groepsfoto moet de groep verder. De lunch wacht. We krijgen nog enkele bemoedigende woorden en gelukwensen toegeworpen. Even later keert de rust weer. We zijn toch tevreden dat het allemaal goed zit met onze werf.