Compromis?

Sinds we onze bouwgrond gevonden hebben, is het nieuwe huis een constante in onze gesprekken en gedachten. Vooral sinds de afspraak met onze architect Peter Vos vastligt. Het gevoel dat het nu of nooit is, overheerst ons denken. Je kan je huis maar één keer ontwerpen, dus moet je het wel zo goed mogelijk doen.

Dat lukt alleen als je uitstekend geïnformeerd bent. W leest als een gek boeken over bouwen met strobalen en leem. Hij pluist naslagwerken uit over Japanse bouwmethoden en verdiept zich in energiezuinige huizen die de zon maximaal benutten. Ook internet moet eraan geloven. De lijst met favorieten breidt met rasse schreden uit. De concepten van het Earthship blijft W ondertussen verder begeesteren.

Bij de meeste ideeën over ons huis van de toekomst wijzen onze neuzen in dezelfde richting. Dat is prettig maar misschien niet zo uitzonderlijk voor mensen die bijna twintig jaar bij elkaar zijn.
De grootste discussie gaat over de fundering. W zit met die autobanden van de earthships in zijn hoofd. En blijkbaar luister ik te veel naar mijn vader om daar ook maar het minste vertrouwen in te hebben. Maar W wil per se het gebruik van beton minimaliseren. Het blijft een twistpunt tot we bedenken dat we nog een tuinhuisje kunnen bouwen. W opperde om daar een fundering van autobanden te voorzien en daarop de Nebraska strobouwtechniek toe te passen. Zo kunnen we die ‘loadbearing’ techniek ervaren. Tegen alle verwachtingen van W in blijk ik eigenlijk wel gewonnen voor dat idee.

Joepie, een compromis dus! Snel snel naar de architect ;-)

Openhuizendag: privé!

Vorig weekend zetten tientallen mensen voor de tiende keer hun huizen open op vraag van de bond beter leefmilieu. Bedoeling was geenszins architecturale hoogstandjes of etalagehuizen in de kijker te zetten. Nee, de huizen die je kon bezoeken waren stuk voor stuk lage energiewoningen, inclusief enkele passiefhuizen. Met onze ecologische bouwplannen in het verschiet konden we daar niet weg blijven.

W schrijft zich in om twee huizen te bezoeken. Enkele dagen later het spijtige bericht dat een van de twee niet kan doorgaan op de afgesproken dag. Dan houden we het maar bij die ene overblijver.
Zaterdag ploffen we de kindjes neer bij de grootouders en trekken naar het strobalen passiefhuis van architect Henk Van Aelst. Iets te laat (geen GPS) arriveren we ter plekke. Gek genoeg zijn er in geen velden of wegen auto's te bespeuren. Zijn die BBLers echt zo groen? Dat kan toch niet. Voorzichtig tik ik op de deur. De architect is gelukkig thuis. W heeft zich vergist! De architect houdt open huis op zondag!
Na de vraag of we van ver kwamen, krijgen we spontaan een privé rondleiding van meer dan een uur. Van Aelst blijkt een gepassioneerd architect die niets liever doet dan over zijn vak en zijn ecologisch huis vertellen. Hoe een gênante vergissing toch positief kan uitdraaien.

Hoe was dat huis? Best mooi en gezellig warm vanbinnen. We vallen toch meer voor de huizen van 'onze' architect, Peter Vos. Van Aelst was wel zo vriendelijk ons enkele goede tips te geven.

Architect met grote "A".

Op een feestje bij vrienden was ook R, een vriend van de vrienden. Je kent dat wel, zo iemand die je alleen op feestjes tegenkomt, één à twee keer per jaar. Een klein detail, R is architect.

Nu zijn wij niet het soort mensen die direct zullen zeggen tegen zo'n mens: "Wij gaan bouwen", maar dat deden onze vrienden wel voor ons. "Dit zijn de mensen die zo'n ecologische strobouw-woning gaan zetten", kraaiden zij enthousiast. De reactie was onder het vriespunt: "Dat zou ik echt niet zien zitten", zei hij. Op de vraag of hij bekend was met het principe stro-leem-houtskelet mompelde hij iets van "Bokrijk". Tja.

Deze vriend-architect heeft de verbouwingen van onze vrienden voor zijn rekening genomen, mooi gedaan. Maar toch vreemd dat, hoewel zij specifiek vroegen een zonneboiler in het plan te zetten, er op de twee eerste plannen niets van te zien was. Twee keer hebben ze moeten zeggen dat ze er ECHT één wilden. Echtig en techtig. Tja, blijkbaar is dat volgens hem, vaak het eerste dat afvalt bij een verbouwing. Mensen vragen dat, maar ze willen het niet echt. Raar.

Ook vindt hij — en met hem een groot deel andere architecten — dat de moderne materialen er niet voor niets gekomen zijn. Waarom dan teruggrijpen naar iets van jezekestijd? Misschien omdat die evolutie er meestal niet gekomen is om de kwaliteit te verbeteren, maar vooral uit economische overwegingen.

Neem nu baksteen. Vroeger werden kleistenen gewoon in de zon gedroogd. Het probleem daarbij was dat dat heel traag gaat, en tijdens de wintermaanden kan je niks doen omdat het te koud/vochtig is. Dus gingen ze bakken. Resultaat: sneller en meer omzet.
Maar de keerzijde van de medaille is dat ze gewoon minder goed zijn. Gebakken kleistenen houden veel minder de warmte vast en zijn minder vochtregulerend.

Ach, architecten. Zoals een vriend/architectuurfotograaf ooit antwoordde op mijn vraag waarom de meeste moderne woningen zo op elkaar lijken: "Niet moeilijk, als ik foto's ga maken komt de architect er aan met een camion vol 'correcte' meubels en zwieren ze de mensen hun spullen even opzij!" Niet moeilijk dat het allemaal eenheidsworst lijkt.

Maar wij gaan het anders doen, ik beloof het. Echtig en techtig.

Dé bouwgrond FAQ.

1. De H van "Dé" bouwgrond is niet dezelfde H als de vorige H.
2. Het perceel is ongeveer 1000m2 groot.
3. Breedte 20 meter, diepte 50 meter.
4. Tijdsraming: ongeveer 2 jaar.

Enfin, het is maar dat u het weet :-)

Bouwgrond. Check!

Na lang zoeken hebben (ja hoor U leest het goed) we een bouwgrond gekocht. De compromis is getekend, dus we denken dat er nu niets mis meer kan gaan ;-)

Vanmorgen zijn we in het immo-kantoor de compromis gaan tekenen. De afspraak was om 10u30 in het kantoor. Toen we daar aankwamen (10 minuten te vroeg) zei de mevrouw: "Ze zitten al allemaal op jullie te wachten, ze waren véél te vroeg". Wat troffen we aan: drie broers en "moeder" was er ook bij.
Maar zo'n lieve mensen. We kregen het verhaal dat "vader" overleden was en dat vroeger "Mieke" op de grond heel haar leven had gewoond in een betonnen bouwsel. Ze was blijkbaar een heel bekend figuur in H. Lokale folklore dus. En dat het daar goed wonen was in H. en dat het rustig was en toch vlakbij het dorp. We wilden nog zeggen: "We hebben al gekocht hoor, extra reclame hoeft niet". Maar het waren gewoon lieverds, die broers.

Enfin, rest nog te zeggen dat C (die erbij was) haar voorbeeldig gedragen heeft. "Oooooh, wat een lief en braaf kindje". En dat W toch een paar uur in een "woehoe" stemming was ;-)

En nu foto's!

Avonturen met bouwgrond.

We hadden (let op er staat "hadden" niet hebben) eindelijk een bouwgrond gevonden. Hij voldeed aan praktisch alle eisen. In het dorp, vlakbij scholen, winkels, bushalte. In een rustige straat en de bouwvoorschriften waren volgens onze architect: "je kan niet beter hebben".

Hadden dus, niet hebben. Wat is er nu gebeurd:

1. W belt naar de verkopers in kwestie om te vragen of de kavel nog te koop staat. De verkoopster zegt ons dat er al een optie op is. "Oh wat jammer" zegt W. Ja maar, zegt ze ons, we konden misschien wel een hoger bod doen of misschien iets in het zwart regelen. Raar. Volgens ons was een optie toch bindend? We krijgen de raad om de volgende dag terug te bellen.

2. W belt terug, en hoera, de grond is nog te koop. We zeggen dat we geïnteresserd zijn, maar dat we nog een hoop zaken willen nakijken bij bank, notaris en dienst ruimtelijke ordening. De vrouw vraagt ons een tweede keer naar een eventuele regeling "in het zwart". En vraagt wat we willen betalen. W wimpelt haar af met de woorden, "daar hebben we nog niet echt over gedacht, en daar is nog tijd voor om daar over te praten". W vraagt aan de verkoopster of ze ons wil laten weten als er nog kapers op de kust komen.

3. In de verschillende dagen die daarop volgen lopen we naar de bank, de notaris en ruimtelijke ordening. We praten met deze mensen over compromissen, leningen en bouwvoorschriften. We gaan kijken met onze architect die ons een "thumbs up" geeft.

4. W belt terug naar de verkopers met de heugelijke boodschap dat voor ons part de koop gesloten is, en we bieden een bedrag dat ongeveer 5% onder de vraagprijs ligt ... groot probleem ...
Wij blijken oneerlijke mensen te zijn die niet van hun woord zijn.
PARDON zeggen wij? Wij hadden volgens hen al toegezegd op de vraagprijs, daardoor hebben zij de mensen met een optie de laan uitgestuurd. We hadden dus blijkbaar een mondeling contract zonder daar iets van te weten!

5. Na een dag getwijfel besluiten we dan toch voor de vraagprijs te gaan. We bellen de verkoopster, maar die wil niet meer met ons praten, haar man wel. Die zegt ons dat ze onder geen beding meer aan ONS willen verkopen. Zelfs niet aan de vraagprijs.

Wie is er nu zot?

Workshop strobalenbouw.

Het provinciaal centrum voor duurzaam bouwen organiseerde een workshop strobalenbouw op Kamp C in Westerlo. De workshop werd gegeven in samenwerking met vzw Casa Calida die het praktijkgedeelte verzorgde. We hebben natuurlijk al enkele van die huizen gezien, maar het echt "gedaan" natuurlijk niet. Misschien hebben we er wel een verkeerd beeld van! Misschien kunnen we het niet zelf doen! Dus W daarheen.

Een (kort) verslag:

De workshop begon met een theoretisch gedeelte waarin Maarten, medewerker van Kamp C, vooral de voordelen op een rijtje zette:
- Betaalbaar (een strobaal kost 1,5 tot 2 euro)
- Het gaat om duurzame (hernieuwbare) grondstoffen
- Stro isoleert erg goed
- Leem is gezond en vochtregulerend

Enkele aandachtspunten:
- Brandveiligheid: bij testen in Duitsland haalt stro, ingepakt in leem, gemakkelijk negentig minuten. Gelijkwaardig aan baksteen dus. Alle strobalenhuizen in België hebben een normale brandverzekering gekregen.
- Ongedierte: stro is geen voedsel. Ongedierte heeft er dus niks te zoeken. Als het stro goed ingepakt zit kunnen muizen er ook geen warm holletje maken. Goed dicht afwerken met leem is dus de boodschap.
- Rotting: stro dat te vochtig is (meer dan 15%) zal gaan rotten. Het is belangrijk droog stro te gebruiken. Als het eenmaal afgewerkt is met leem, blijft het droog.

Na het bekijken van een demonstratiewoning (architect M. Depreeuw) op het terrein van Kamp C ging de groep een kijkje nemen in Mol naar een strobalenhuis in aanbouw (Architect P. Vos). De technieken verschillen wezenlijk van elkaar.
P. Vos vertrekt doorgaans van een houtskelet met een dak erop. Vanaf dat moment kunnen de muren geplaatst worden. Het stro kan dan gestockeerd en geplaatst worden zonder dat het nat wordt. Op dat moment kan de bouwheer nog keuzes maken voor binnen- en buitenmuren. Zijn visie kan je samenvatten als "Laten we terug ons gezond verstand gebruiken". Later werd hier en daar opgemerkt dat het onwaarschijnlijk eenvoudig is, ongelooflijk haast.

Na de lunchpauze op het balkon in een stralend zonnetje ging het actieve deel van start. Er werd een heuse strobalmuur opgezet. Strobalen werden gezaagd, in verband gezet, aangespannen, geschoren en beleemd.
Moe (en een beetje vuil) maar voldaan kwam W thuis. Hij verbaasde zich erover hoe simpel zoiets kan zijn. We weten het nu zeker ... we willen een strobalenhuis!

Bouwgronden, zuuuuucht.

Onze architect waarschuwde ons al, het is heel moeilijk om een goede bouwgrond te vinden. Als we dat voor elkaar kregen waren de problemen van de baan. Want het bouwen zelf zal "a piece of cake" worden. U hoort hier vast meer over.

De bouwgronden die we al live gaan bekijken zijn hebben we één voor één afgekeurd wegens (en zeg nu niet dat onze criteria te hoog zijn):
• uitzicht op een piloon
• onder hoogspanningskabels
• achteraan de tuin een (dubieuze) feestzaal
• net niet op de autostrade (2x)
• riviertje achter het huis dat blijkbaar elk jaar een paar keer buiten z'n oevers treed
• rustig gelegen betekend blijkbaar "net naast een drukke baan"
• villagrond met een bunker die onder de grond zit, waar de luchtkokers uitkomen in het midden van de tuin

Zuuuucht, zeg.

Ruimtelijke ordening, aaarrrgh.

Onze allereerste ervaring met een dienst ruimtelijke ordening is niet bepaald mooi verlopen. Een paar minuten langer en ik was waarschijnlijk tegen de man in kwestie beginnen roepen.

Deze medewerker van de dienst ruimtelijk ordening in Z. had de kunst van de passieve onbeleefdheid al aardig onder de knie, niet gehinderd door enige vakkennis of -fierheid spijt het mij te zeggen.

Toen we binnenkwamen gebaarde hij ons om plaats te nemen op de daarvoor bestemde stoelen en gromde iets ondefiniëerbaars om maar van wal te steken. Tot daar ging het nog goed. Toen we de woorden "ecologisch verantwoord bouwen" en "strobalen en leem" uitspraken zag je letterlijk de man wegdromen naar betere tijden. De tijden van asbest en eternit, van DDT en geen verplichte isolatie. De jaren van "het zal onze tijd wel duren" en "après nous le déluge".
De woorden "vuile hippies" lagen vast op zijn lippen.

Hij probeerde ons nog te paaien met: "Maar zo'n huis kan toch beter aan de rand of in het bos staan niet?" Contact met de natuur, hé, hé, hé, heb je hem. Nee hoor vertelden wij hem, zo'n huis moet het net van de zonnewarmte hebben, dus veel bomen is geen optie. Ah, dan had hij er vast een fout beeld van. "Maar in zo'n woonwijk", probeerde hij nog, "zal het toch vast misstaan", zo in het dorp is daar toch niet de plaats voor". Aha vertelden wij hem, net dat is toch de ecologische gedachte. Dichtbij winkels, scholen en in het geval van Z. dé winkel van ecologische bouwmaterialen in Vlaanderen achter de hoek!
Zie je wel, kraaiden wij ... we denken zelfs aan de lokale middenstand. Er kon zelfs geen lachje af.

Op de site van de gemeente Z. zie je een ander verhaal, subsidies worden toegekend en aanmoedigingspremies gegeven voor fotovoltaïsche zonnepanelen, zonneboilers, groendaken en zoveel meer ... nu nog "de medewerkers" overtuigen. Aan een beleefdheidscursus is ook hoge nood volgens mij.

Héhé, dit lucht even op ;-)

Strobouw.

Na een fotoreportage in de krant over "Casa Calida" was ik helemaal verrukt! Wat een huis! Mooi, milieuvriendelijk én goedkoop. Wat wil een mens nog meer. Een huis van hout. Geïsoleerd met strobalen en een leembepleisering. Prachtig.

Ik wilde dit huis dan toch wel eens even zien met m'n eigen ogen, en vermits het toch is opgevat als een soort alternatieve kijkwoning is dat dan ook geen enkel probleem. Na afgesproken te hebben met de architect van dienst P.V., togen wij naar het verre Limburg.
Mooi, warm en vriendelijk. Zowel het huis als de architect, dus ik ben compleet verkocht :-)

Earthship.

Liefde op het eerste zicht? Het waaw gevoel? Wel, ziehier het "Earthship" ...

Een duurzaam en ecologisch verantwoord huis, dat geheel onafhankelijk in alle behoeften van zijn bewoners kan voorzien. Het is een huis dat niet op het electriciteitsnet, de waterleiding of het riolenstelsel is aangesloten.
Door gebruik te maken van zonnecellen en windturbines en door het opvangen van regenwater, is het Earthship zelf een duurzaam product dat het milieu niet belast. Door bij de bouw afgedankte materialen te gebruiken - met name autobanden, aluminiumblikjes en afvalhout - bevordert het Earthship het recycleren van industrieel afval.

En last, but not least, je kweekt in je earthship het hele jaar door groenten, fruit en kruiden binnenshuis. Ik zei het al, liefde op het eerste zicht.

Maaaaaarrrrrr! Er is nog nooit iemand die in België een vergunning gekregen heeft voor dit soort huizen, er zijn nochthans al pogingen geweest. Een vriendin die werkzaam is bij de dienst ruimtelijke ordening zei ons dat het ook zeer onwaarschijnlijk zal zijn dat je een vergunning zal bekomen in België, zucht zeg!
In de ons omringende landen zijn ze anders echt goed bezig. Oscar & Lisa (zie de link naar hun blog) zijn er één aan het bouwen in Spanje, in Brighton (Engeland) is er net eentje af en ook in Normandië (Frankrijk) zijn de werken al aardig opgeschoten! Je vind Earthships in Amerika, Schotland en zelfs in Siberië ... ooit misschien in België?

Wat we willen.

Al verschillende jaren praten we over verhuizen. Telkens in de zomer, want in de winter wonen we graag in 't Stad. Je kent dat wel ... de winkel om de hoek, de zoo en de winkelstraten op wandel- of fietsafstand. Maar in de zomer kriebelt het, en sinds we kinderen hebben kriebelt het erg.

Ik wil, allez ja "ik zou graag", een huis op den buiten. Kompleet met, en hou je nu vast, moestuin, kippen, boomgaard, yurt of zigeunerwagen, zwemvijver én een open haard. Voilà. Pixies wensen zijn niet mis.

Na lang zoeken hebben we beslist dat een kant en klaar huis naar onze wensen niet te vinden is, of misschien gewoon niet volgens ons budget? Om een lang verhaal kort te maken vinden we gewoon alles te lelijk, te klein, te duur of teveel verbouwingswerk!

Dus, wat blijft er over? Bouwen!
Maar het mag natuurlijk niet gewoon zijn, nietwaar ;-)
Volgens Man, ecologist in hart en nieren, is het niet verantwoord te bouwen, behalve als het een ecologische woning zou worden.